Ticari ve ekonomik ilişkiler

İKİLİ TİCARET

Bosna-Hersek ile son yıllara ait ticari ilişkilerimizi gösteren rakamlar aşağıda sunulmuştur.

(Milyon Dolar)

YILLAR İHRACATIMIZ İTHALATIMIZ
2000 26,69 7,5
2001 27,58 4,92
2002 42,9 6,3
2003 63,23 8,34
2004 99,9 11,41
2005 127,95 15,34
2006 153,99 9,35
2007 Ocak-Ekim 349,74 18,53

İhraç ettiğimiz başlıca ürünler: Türkiye B-H’e dizel, yarı-dizel motorlu taşıtlar, cam eşyalar, halı, askeri mühimmat, hazır giyim ürünleri, demir-çelikten ev eşyaları, çikolata ve kakao mamulleri, domates, oyuncak ihraç etmektedir.

İthal ettiğimiz başlıca ürünler: Türkiye B-H’ten rafine edilmiş bakır, elektrikli lokomotif, askeri mühimmat, kimyasal ürünler, sığır derileri ithal etmektedir.

B-H ile olan dış ticaretimizin tamamına yakını, nüfusunun büyük kısmı Boşnaklardan oluşan B-H Federasyonu ile yapılmakta, nüfusu büyük ölçüde Sırplardan oluşan Republika Sırpska (RS) ile önemli bir ticaretimiz bulunmamaktadır.

Bosna Hersek’te savaştan sonra üretim ağırlıklı olarak düşük katma değerli ürünler ile özellikle ihracatta hammadde üretimine doğru kaymıştır. Bu nedenle, Bosna Hersek’e ihracatımızda başta doğrudan tüketime yönelik ürünler ve otomotiv yedek parçası olmak üzere hemen hemen tüm ürünlerde potansiyel bulunmaktadır. İthalatta ise ağaç ve orman ürünleri, kimyasallar, madencilik ürünlerinde imkânlar bulunmaktadır.

İşadamlarımızın Bosna Hersek’i sadece ticaret yapılacak bir pazar olarak görmemeleri, Balkanlar’daki serbest ticaret alanının bir parçası olarak ve AB pazarına daha kolay giriş kapısı olarak görmelerinde fayda bulunmaktadır. Bu ülkede yapılan üretim, tavizli rejim kapsamında Balkanlar’da pek çok ülkeye ve AB’ye ihraç edilebilmektedir.

YATIRIMLAR

BH’teki Türk yatırımları 2006 yılı sonu itibariyle 50 milyon euro dolayındadır. En büyük Türk sermayeli işletme Turkish Ziraat Bank Bosnia’dır. Türkiye, yatırımlarının büyüklüğü açısından 6. sırada yer almaktadır.

Özellikle ülkenin sahip olduğu madencilik ve ağaç ürünleri potansiyeli işadamlarımız açısından yatırım yapılmasını cazip kılmaktadır.

MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ

Tarihi Mostar Köprüsü Türk müteahhitler tarafından yapılmıştır.

Savaş sırasında 2,1 milyon kişi mülteci konumuna düşmüş olup, halen 400 bin kişi B-H dışındadır. Bu bakımdan B-H’e geri dönecekler için 50 bin konut inşa edilmesi gerekmekte olup, projenin maliyeti 430 milyon avro olarak hesaplanmıştır. Ayrıca Bosna-Hersek’te yapılacak karayolu inşaatı gibi altyapı projelerinde Türk müteahhitlik şirketlerinin de yer alabilmesi mümkündür.

TURİZM

Son yıllarda ülkemizi ziyaret eden B-H vatandaşlarının sayısı:

YIL SAYI
2001 28.206
2002 32.490
2003 34.642
2004 41.685
2005 44.701
2006 40.484

B-H ile ülkemiz arasında Turizm Alanında İşbirliği Anlaşması 24 Kasım 2004 tarihinde Ankara’da imzalanmıştır.

EKONOMİK YASAL ZEMİN

Anlaşmanın Adı – İmza tarihi – Yürürlüğe giriş tarihi

Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması – 07.11.1995 – 03.01.1997

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması – 21.01.1998 – 29.01.2002

Serbest Ticaret Anlaşması – 03.07.2002 – 01.07.2003

Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması

– 16.02.2005 –

Sosyal Güvenlik Sözleşmesi ve Uygulanmasına İlişkin İdari Anlaşma – 27.05.2003 – 01.09.2004

Gümrük İdarelerinin Karşılıklı Yardımlaşmasına Dair Anlaşma – 03.07.2002 – 01.08.2004

Veterinerlik Alanında İşbirliği Protokolü – 13.12.2002 – 23.01.2003

Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması -22.01.1998 – 03.05.2004

Kaynak: TC Dışişleri Bakanlığı